Hệ thống đánh lửa: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động hệ thống đánh lửa

Giữ vị trí quan trọng không kém so với các thiết bị khác, hệ thống đánh lửa điện lửa giúp đốt cháy hòa khí, tạo ra năng lượng cho ô tô hoạt động. Tuy nhiên bạn đã biết cụ thể hệ thống đánh lửa điện tử là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của chúng ra sao chưa? Tìm hiểu ngay các thông tin dưới đây nhé.

Hệ thống đánh lửa điện tử là gì?

Hệ thống đánh lửa điện tử (hệ thống đánh lửa điện dung) đóng vai trò xác định thời điểm, thực hiện quá trình đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí, kích hoạt động cơ ô tô. Thời điểm này cần được tính toán chính xác bởi ECU dự trên tín hiệu nhận được từ cảm biến.

So với thế hệ trước, hệ thống đánh lửa điện tử có sự cải tiến vượt trội. Ngoài ra, chúng được đánh giá cao về tính tiết kiệm nhiên liệu, phát thải thấp. Hoạt động cũng rất mạnh mẽ, ổn định ở cường độ cao mà không cần điều chỉnh tần số điện.

Hệ thống đánh lửa điện tử hoạt động cùng với nhiều hệ thống khác trên ô tô như nhiên liệu, khí thải, làm mát,… Mọi quá trình đều được điều khiển bằng một ECU (đơn vị điều khiển điện tử). Trong đó, nhiệm vụ của hệ thống đánh lửa là đốt cháy nhiên liệu, đồng thời kiểm soát thời điểm đánh lửa sao cho chuẩn xác nhất.

Khi tốc độ tăng, do lực quán tính, piston đi qua điểm chuẩn nhanh hơn trong các kỳ. Hoạt động đánh lửa để đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu – không khí diễn ra quá muộn, động cơ sẽ không thể đạt tốc độ như mong muốn ngay lúc này. Do đó, tia lửa phải được bắt đầu sớm hơn vài mili giây. Thời điểm đánh lửa sẽ không bị chậm trễ. Quá trình đốt cháy nhiên liệu diễn ra vừa kịp để cung cấp năng lượng.

Cấu tạo của hệ thống đánh lửa điện tử

Hệ thống đánh lửa điện tử được chia thành nhiều bộ phận khác nhau. Cụ thể là:

– Nguồn điện, pin

Đây là nguồn cung cấp dòng điện một chiều có điện áp thấp (từ 12 – 14,2V) cho hệ thống.

– Cuộn dây đánh lửa

Nhờ sử dụng cảm ứng điện từ, các cuộn dây đánh lửa sẽ chuyển dòng điện 12V thành vài nghìn Vôn (V). Điều này tạo ra tia lửa đủ mạnh, có thể bắn qua khe hở của bugi.

– Công tắc đánh lửa

Công tắc đánh lửa dùng để điều chỉnh việc bật và tắt hệ thống đánh lửa.

– Mô-đun đánh lửa hoặc bộ điều khiển

Các bộ phận này được lập trình để thực hiện chức năng giám sát, kiểm soát thời gian, cường độ của tia lửa điện một cách tự động.

– Cảm biến

Cảm biến có thể phát hiện sự thay đổi của các thông số trong bộ nguồn. Số lượng cảm biến của hệ thống đánh lửa điện tử nhiều hay ít phụ thuộc vào kiểu xe.

– Phần ứng

Bộ phận này gồm điện trở có bánh răng (phần quay), ống hút chân không phía trước và cuộn dây nạp (để bắt tín hiệu điện áp). Mô-đun đánh lửa nhận tín hiệu điện áp từ phần ứng theo thứ tự để thực hiện quá trình tạo và ngắt mạch một cách chuẩn xác nhằm phân phối dòng điện đến các bugi.

– Nhóm tiếp điểm

Các chi tiết này sẽ được đóng, mở bằng chìa khóa. Ở một số dòng xe hiện đại hơn, nhóm tiếp điểm sẽ có nút bấm.

– Bugi

Bugi là bộ phận cuối cùng của hệ thống đánh lửa điện tử. Chúng có chức năng phát ra tia lửa nhằm đốt cháy hỗn hợp không khí và nhiên liệu làm cho động cơ hoạt động.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống đánh lửa điện tử

Hệ thống đánh lửa điện tử sẽ hoạt động theo sự phối hợp nhịp nhàng của các bộ phận trên.

Trước tiên, khi bạn khởi động xe, cơ chế đánh tia lửa điện được kích hoạt. Khi đó, dòng điện chạy từ ắc quy qua công tắc đánh lửa đến cuộn sơ cấp. Lúc này, cuộn dây nạp phần ứng sẽ được kích hoạt để nhận và gửi tín hiệu điện áp từ phần ứng tới mô-đun đánh lửa.

Bánh răng của điện trở tiếp xúc với cuộn dây nạp. Tín hiệu điện áp từ cuộn dây nạp được gửi đến mô-đun điện tử. Sau khi tiếp nhận thông tin, nguồn điện cung cấp cho cuộn sơ cấp bị ngắn mạch và dừng đột ngột.

Tiếp đến, bánh răng của điện trở không còn tiếp xúc với cuộn dây nạp. Dòng điện tiếp tục được truyền đến các bộ phận thuộc hệ thống đánh lửa điện tử. Sự ngắt và tạo dòng điện liên tục như vậy gây nên hiện tượng cảm ứng điện từ. Trong cuộn thứ cấp có thể xuất hiện điện áp cao tới hàng nghìn Vôn.

Nguồn điện áp cao này được gửi đến những bộ phận phân phối khác, nơi có rôto quay và các tiếp điểm, từ cuộn dây đến bugi. Khi mà điện áp có sự chênh lệch, tia lửa điện được tạo ra ở đầu bugi bắt đầu quá trình đốt cháy nhiên liệu.

Phân loại hệ thống đánh lửa điện tử

Hệ thống đánh lửa điện tử được chia thành 2 loại chính là: đánh lửa trực tiếp và đánh lửa điện tử phân phối.

• Hệ thống đánh lửa trực tiếp

Thành phần chính của hệ thống đánh lửa trực tiếp gồm 1 cuộn dây, 1 vòng điện trở trục khuỷu, 1 cảm biến từ tính, 1 mô-đun đánh lửa, 1 mô-đun đều khiển điện tử. Ở hệ thống đánh lửa trực tiếp, các xung điện áp cao xuất hiện ngay tại các cuộn dây nằm trên đầu bugi.

• Hệ thống đánh lửa điện tử phân phối

Đây là hệ thống đánh lửa dựa trên hoạt động của bộ phận phân phối đánh lửa sử dụng để dẫn dòng điện cao thế tạo ra từ cuộn thứ cấp đến các bugi đánh lửa theo đúng thứ tự với khoảng thời gian chính xác.

Dấu hiệu nhận biết hư hỏng ở hệ thống đánh lửa điện tử

Hệ thống đánh lửa điện tử tuy đã được cải tiến ngày càng hiện đại nhưng đôi khi khó tránh khỏi hư hỏng. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết:

• Động cơ khởi động chậm.
• Động cơ phản ứng chậm khi nhấn bàn đạp ga.
• Hiệu suất của bộ nguồn giảm.
• Tiêu hao nhiên liệu nhiều bất thường.
• Tốc độ động cơ không ổn định hoặc thường dừng ở chế độ không tải.
• Tia lửa có màu vàng và yếu do nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn.

Một số lỗi thường gặp ở hệ thống đánh lửa điện tử

Nếu phát hiện xe ô tô xuất hiện những biểu hiện bất thường ở trên thì hệ thống đánh lửa đang gặp vấn đề. Lỗi thường gặp có thể do:

• Bugi ngừng hoạt động nên không thể tạo ra tia lửa điện để khởi động động cơ.
• Đứt dây quấn trong cuộn dây do sử dụng trong thời gian lâu dài hoặc chất lượng dây kém.
• Oxy hóa các tiếp điểm. Lỗi này thường gặp ở những loại xe lưu thông thường xuyên trên các cung đường bị ngập nước.

Nguyên nhân hệ thống đánh lửa điện tử bị lỗi

Các nguyên nhân làm cho hệ thống đánh lửa điện tử bị lỗi chủ yếu do nhiều nguyên nhân như:

• Bạn không thường xuyên vệ sinh, bảo dưỡng ô tô khiến một số thiết bị trong hệ thống đánh lửa bị hư hỏng, mòn, gỉ sét.
• Sử dụng linh phụ kiện không phù hợp với dòng xe.
• Điều kiện vận hành hoặc việc bảo quản xe trong môi trường độ ẩm cao.

Như vậy là bạn đã biết hệ thống đánh lửa là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của chúng. Hệ thống này đóng vai trò rất quan trọng khi khởi động và thay đổi tốc độ của ô tô. Bạn nên chú ý phát hiện dấu hiệu bất thường và sửa chữa ngay nhé.

Tìm kiếm Auto48.vn qua:

• • Facebook: https://www.facebook.com/auto48.vn/
  • Youtube:

Tìm kiếm Auto48.vn qua:

• • Facebook: https://www.facebook.com/auto48.vn/
  • Youtube: